De oud-katholieke parochie van Dubrave Donje in Bosnië-Herzegovina
In de Balkanrepubliek Bosnië-Herzegovina bevindt zich één oud-katholieke parochie voornamelijk bestaande uit Kroaten. Het kerkgebouw van de H. Maria staat in het dorp Dubrave-Donje, niet ver van de stad Tuzla. De pastoor van deze parochie heeft tevens de zorg heeft voor groepjes oud-katholieken in Tuzla, Sarajevo en Mostar. Alles tezamen zo’n 3.000 gelovigen op een gebied van meer dan 200 vierkante kilometer.
Het nieuwe parochiecentrum
Parochiecentrum
In 2003 werd de Missie gevraagd te participeren in de nieuwbouw van de pastorie; een multifunctioneel centrum, combinatie van pastorie op de bovenverdieping en zalen op de begane grond. De oude pastorie was volstrekt onbewoonbaar en de pastoor woonde daarom in Tuzla. De verschillende diakonale-en missionaire organisaties van de Oud-Katholieke kerken sloegen de handen ineen en lieten een uitstekend geoutilleerd centrum neerzetten.
In de zomer van 2006 werd het nieuwe gebouw ingewijd door bisschop Heitz van Oostenrijk, gedelegeerde van de I.B.C. voor de Kroatische Oud-Katholieke kerk. (zie foto’s) Dit gebeurde in aanwezigheid van talrijke parochianen en gasten. Zo waren vertegenwoordigers van Partner Sein, Missie Sint Paulus en SIOH/Diaconaal Bureau aanwezig.
Feestelijke dienst met bisschop Bernard Heitz ter gelegenheid van de inwijding van het parochiecentrum
‘Toen werd er gedanst’
Hulp gaat door
In een na het feest gehouden vergadering werd besloten de hulp aan de parochie de komende jaren te continueren.
SIOH/DB betaalde de bouw van een watertank in de pastorie, omdat de waterlevering slechts een deel van de dag geschiedt. Partner Sein en St. Paulus betalen tot 2012 jaar het salaris van een jongerenwerker. Deze houdt zich bezig met de opvang en stimulering van de werkloze jeugd, die er helaas in overvloed is. Door zijn inzet is er niet alleen een jongerenkoor gekomen, maar ook werd de oude pastorie afgebroken en het terrein rond het kerkgebouw opgeknapt. Nu staat het schilderen van het kerkgebouw op het programma.
Bijbels
De parochie kreeg in 2007 tweehonderd Bijbels in de zojuist gereedgekomen nieuwe vertaling van het Kroatische Bijbelgenootschap. Dit dankzij het Nederlands Bijbelgenootschap, dat de kosten voor haar rekening nam. Missie St. Paulus trad op als intermediair.
Geschiedenis van de Oud-Katholieke kerk van Kroatië
De Kroatische Oud-Katholieke kerk ( Hrvatska starokatolièka crkva ), een geschiedenis vol tragiek Aan het begin van de 20ste eeuw ontstond ook in Kroatië een Oud-Katholieke beweging. Zij kwam tot grote bloei.
In 1923 werd de Kroatische Kerk lid van de Unie van Utrecht en haar bisschop, Marko Kalogjera, lid van de Internationale Bisschoppenconferentie (I.B.C.). Helaas ontstonden er moeilijkheden met de bisschop en besloot de I.B.C. de banden met hem te verbreken. Niet echter met de Kerk. Een deel van de gelovigen koos de zijde van de bisschop, een ander deel continueerde de relatie met de Unie van Utrecht. Hoewel zij wel een nieuwe bisschop kozen, werd deze niet gewijd.
In de Tweede Wereldoorlog bezetten de Duitsers en de Italianen Kroatië. Er kwam een marionettenregering onder leiding van Ante Paveliæ, leider van de Kroatische fascistische Ustasja-beweging. Onder zijn leiding ontstond vervolging van Joden, Roma, communisten én de Oud-Katholieke Kerk. De inspirator voor dit laatste was de Rooms-Katholieke nuntius Guiseppe Ramiru Marcone. Ruim vijfendertig kerkgebouwen werden met de grond gelijk gemaakt en de pastoors werden verbannen of in concentratiekampen opgesloten. Er zijn pastoors op gruwelijke wijze vermoord.
Na de oorlog was de Oud-Katholieke kerkgemeenschap bijna verdwenen. Een viertal kerkgebouwen was nog intact. Het aantal overgebleven gelovigen bedroeg slechts een paar duizend.Wel werd er een nieuwe bisschop gekozen en gewijd, Mgr. Vilim Huzjak, die opgenomen werd in de I.B.C. Ook in de andere Joegoslavische deelrepublieken woonden kleine groepjes Oud-Katholieken. Maar de contacten met het Westen waren minimaal.
In de zestiger jaren benoemde de I.B.C. de bisschop van Haarlem, Gerardus Anselmus van Kleef tot gedelegeerde voor het contact met de nog bestaande parochies. Later werd deze taak overgenomen door Mgr. Hummel, bisschop van Oostenrijk. Vooral nadat diens opvolger bisschop Bernard Heitz gedelegeerde werd en Maarschalk Tito’s Joegoslavië uiteenviel, kwam de mogelijkheid de contacten te intensiveren. Bisschop Heitz ging met grote voortvarendheid aan het werk en verstevigde de onderlinge band tussen de overgebleven parochies en met de andere Oud-Katholieke kerken.
Vandaag zijn er parochies in Zagreb, in het plattelandsdorp Saptinovic, met een filiaal in Osijek en de parochie in het Bosnische Dubrave-Donje.
De geschiedenis van de Kroatische Kerk is er een van onnoemelijk veel leed, maar men richt zich nu met groot Godsvertrouwen op de toekomst. U begrijpt dat de Missie Sint Paulus van harte haar steentje bijdraagt.
Actuele informatie over de Kroatische Kerk is te vinden op http://hrvatska-starokatolicka-crkva.com.