Bezoek van bisschop Mark van Koevering aan ons land, 10 tot 12 september 2012
Maandag 10 september 2012 heeft bisschop Mark van Koevering in de parochie te Den Haag een enthousiaste presentatie gegeven over zijn werk in Niassa (Mozambique).
Dinsdag 11 september heeft een deel van het bestuur van Sint Paulus het genoegen gehad kennis te maken met bisschop Mark. Ook mochten wij bij deze ontmoeting een afgevaardigde namens de Anglicaanse kerk van Nederland verwelkomen. Bisschop Mark staat aan het hoofd van het Anglicaanse bisdom Niassa, het bisdom waarvoor wij dit jaar tijdens de Vastenactie aandacht hebben gevraagd.
Wij begonnen met een gezamenlijke maaltijd in het ORKA-gebouw in Utrecht. Aansluitend heeft bisschop Mark ons deelgenoot gemaakt van zijn ervaringen in Niassa. Zijn presentatie droeg als titel “Puffs of wind”, refererend aan Psalm 94:11:
“The LORD knows what people are thinking.
He knows that their thoughts are like a puff of wind.”
De eerste “puff” die de bisschop toelichtte was growth (groei). Hij ervaart deze groei als het werk van de Heilige Geest, waar hij een antwoord op mag geven. Het geloof wordt in zijn bisdom vooral verspreid door gewone mensen, niet in de eerste plaats door de geestelijkheid. Iedereen is geroepen om de goede boodschap te verkondigen. In de periode 2004-2010 zijn er ongeveer 110 kerken gebouwd of gerenoveerd, maar, zo benadrukte de bisschop: de kerk bestaat niet uit gebouwen, maar uit mensen. Het gaat om “growing the people of God”: niet alleen groei in aantal, maar vooral eraan bijdragen dat het geloof echt in de harten van mensen leeft.
De tweede “puff” luidde: conversion is not discipleship. Hij bedoelt daarmee dat het belangrijk is dat mensen die zich bekeerd hebben tot het christelijk geloof, groeien van nieuwe bekeerlingen naar rijpe christenen. Daarvoor is goed geloofsonderwijs nodig. Dit geloofsonderwijs gaat samen met praktische onderlinge hulp. Woord en daad gaan altijd samen in de verkondiging van het geloof.
Bisschop Mark liet ons een foto zien waarop een leslokaal en lesmateriaal voor de opleiding van community-priests te zien was. Dit alles is gerealiseerd uit de opbrengst van onze vastenactie uit 2006. Omdat het aantal kerkleden zo snel stijgt en de aanwas van nieuwe priesters relatief langzamer gaat, zijn deze community-priests zeer welkom. Zij worden door de parochianen zelf betaald. Dit geldt ook voor de kerkgebouwen: als een parochie een kerkgebouw wil, moeten de parochianen zelf voor de materialen zorgen. Het bisdom levert dan de nodige technische ondersteuning. Dit geldt ook voor andere voorzieningen, zoals medische hulpposten. De bevolking wordt altijd zelf ingeschakeld bij de totstandkoming hiervan.
Vrouwen spelen een belangrijke rol binnen de kerk. De Mothers Union wordt door de bisschop de ruggengraat van de kerk genoemd. Hij moedigt vrouwen ook aan om te groeien in leiderschap.
Kinderen worden vaak genegeerd in de Afrikaanse samenleving, ook al is de helft van de bevolking jonger dan twaalf jaar. Hier begint nu verandering in te komen. In de kerk bestond het aandeel van jeugd in de kerk(dienst) voornamelijk uit zingen in het koor. Nu worden kinderen steeds meer bij alle activiteiten betrokken. Zo heeft men als doel om in het kerkbestuur van elke parochie twee jongeren tussen de 18 en 30 te laten meedraaien. Bisschop Mark is erg blij met de jeugdwerker Mario en is ook dankbaar voor de uit de vastenactie van dit jaar te verwachten opbrengst en de reeds voorgeschoten bijdrage. Mario geeft cursussen voor jeugdleiders in hete gehele gebied van Niassa en probeert het jeugdwerk ook zoveel mogelijk te integreren in de parochies.
De derde “puff” die bisschop Mark toelichtte is sustainability (duurzaamheid). In samenwerking met de Lutherse kerk van Zweden ondersteunt de Anglicaanse kerk de ontwikkeling van duurzame landbouwmethoden en bosbeheer. Voor elke boom die gekapt wordt, wordt een inheemse boom teruggeplant.
De vierde “puff” is integrated mission, missie die geïntegreerd is in het dagelijks leven. Het is belangrijk om met mensen in gesprek te gaan op de plaats waar zij zijn. De bisschop vertelde dat hij eens met iemand in gesprek raakte, die hem uitnodigde om mee te gaan naar de bar om daar verder te praten. In eerste instantie sloeg hij het aanbod af, maar daarna besefte hij alsnog het belang van het aanvaarden van zo’n uitnodiging en ging alsnog naar de bar, vertelde er vrijuit over zijn geloof en eindigde met: “Tomorrow all in church?”. Zijn aanpak had effect, want zijn gesprekspartners kwamen allemaal!
Bij “integrated mission” is het dus van belang om onbevangen met anderen te durven spreken over de vreugde, die je aan je geloof beleeft. Er zijn 250 kleine groepen in de kerk actief die samen een hele grote groep mensen bereiken. Zij vertellen over het geloof en zetten dit ook om in daden. Zij geven hulp op diverse gebieden, zoals landbouw, opvoeding, HIV-voorlichting en gezondheid in het algemeen.
Een ander speerpunt binnen de “integrated mission” is het aan de kaak stellen van misstanden. Als voorbeeld noemde de bisschop de goudwinning met behulp van kwik. Een gevaarlijke praktijk, die zo snel mogelijk moet stoppen. De kerk probeert alles te doen om deze praktijk tegen te gaan en heeft een alternatief aangeboden dat beter is voor mens en milieu.
Ook het slaan van waterputten, onder andere in samenwerking met Tear Fund, heeft de aandacht. Naast de zegen van schoon drinkwater uit nieuwe putten heeft het land ook elk jaar te lijden onder overstromingen. Als antwoord hierop laat men de mensen op hoger gelegen gebieden hun huizen bouwen, zodat bij overstromingen hun huis in ieder geval overeind blijft. Ook probeert men het zaaien en oogsten meer af te stemmen op de te verwachten overstromingen, voor zover mogelijk.
Al deze maatregelen hebben als doel om mensen waardig te kunnen laten leven, met schoon drinkwater, met goede arbeidsomstandigheden en met gelijke rechten en verantwoordelijkheden. Het geloof vertaalt zich dus heel concreet in het dagelijks leven van mensen.
De mensen die zich bij de kerk aansluiten zijn voor een groot deel de allerarmsten. De bisschop citeerde zijn vrouw Helen, die eens zei: “At the end of every goat path is the Anglican church” (“Aan het eind van elk geitenpaadje staat een Anglicaanse kerk”). Bisschop worden in Mozambique betekende voor bisschop Mark en zijn gezin in financieel opzicht een grote stap terug. Hij heeft er geen spijt van dat hij zijn roeping is gevolgd. “De hulp daalt als manna op mij neer”, constateert hij tot zijn verwondering. Hij voelt zich geroepen door God om in Niassa zijn werk te doen en krijgt van veel kanten hulp. Zo wordt het onderwijs voor zijn drie kinderen al sinds 2003 financieel ondersteund door een kerk in Wales. Het is wel een hele opgave om de kinderen het huis al op jonge leeftijd te zien verlaten richting een kostschool in Zuid Afrika, omdat er geen passend onderwijs in de regio is.
Tot slot de vijfde “puff”: power multiplication, het vermenigvuldigen van kracht. In de periode 2003 tot en met 2011 is het aantal leden en parochies met bijna 100% toegenomen. Maar een groei in getallen is niet genoeg. Waar het op aankomt is “growing in G.R.A.C.E.”: Generosity, Reconciliation, Action, Compassing, Encouragement, dus: groeien in samen delen, in verzoening, in actie, in mededogen en in elkaar aanmoedigen.
Op de vraag: “Waar heeft u zorgen over?” antwoordde de bisschop, dat hij hoopt dat het christelijk geloof echt geworteld raakt in het hart en in het leven van mensen en dat mensen bij tegenslag niet teruggrijpen op het geloof in boze geesten, die hen kwaad willen doen, maar kracht vinden in de overwinning van Christus. Verder steekt, met de trek naar de stad en een voorzichtige stijging van de welvaart, ook daar het materialisme de kop op. Ook een goed leiderschap binnen de parochies blijft altijd veel aandacht vragen.
Op de vraag: “Waar heeft u op dit moment behoefte aan?” noemde de bisschop hele concrete dingen: hij zou zijn priesters gunnen dat ze elektriciteit in huis hadden. Dit is bij bijna de helft van hen niet het geval. Zonnepanelen zouden hier uitkomst kunnen bieden. Ook zouden meer lesmateriaal en liturgieboeken in de plaatselijke talen zeer welkom zijn.
Na deze laatste “puff” te hebben uitgeblazen gaf de bisschop ons zijn motto mee: “Joining in what God’s doing…to Gods glory! Alleluia” (“Meedoen met wat God doet…tot eer van God! Halleluja”).
De ontmoeting met bisschop Mark was zeer aanstekelijk. Hij weet zich gedreven door Gods Geest en is zeer betrokken bij de mensen om hem heen. Wij wensen bisschop Mark, zijn vrouw Helen, de jeugdwerker Mario, en allen die in Niassa aan hen zijn toevertrouwd een gelukkig leven en een mooie toekomst. God bless you!