Deze zomer was het mogelijk om Kahwa Njojo, de rector van het Anglicaanse seminarie in Bunia (Congo), te interviewen aangezien hij in Nederland was om deel te nemen aan de Summerschools van ons seminarie. Missie Sint Paulus steunt het seminarie in Bunia al vele jaren.
Als gelovige die het geloof in het christendom combineert met het geloof in het mystieke van natuurreligies (die al voor het christendom bestonden) wilde ik graag met Kahwa Njojo in gesprek over óf en zo ja, hoe, in Congo deze beide religies zich vermengen. Uit een eerder interview met een Afrikaanse bisschop had ik begrepen dat een combinatie gangbaar was dus ik was nieuwsgierig hoe dat in Congo zou zijn.
De rector legde uit dat in de Afrikaanse context het mystieke al snel geassocieerd wordt met communicatie met de duivel en met hekserij. En niet zozeer met spiritualiteit en geloofservaringen. ‘In onze kerk wordt daarom vooral de nadruk gelegd op het ontmoeten van Christus, door op de bijbel te focussen. ‘Live unity’ (Leef eenheid) zegt de bijbel. We zijn allemaal deel van het lichaam van Christus. Leef samen, werk samen en verander de wereld samen. De eigen kerk is niet DE kerk. We leggen dan ook veel nadruk op oecumene. Oecumenische theologie is een belangrijk vak aan het seminarie in Congo.’ aldus Kahwa Njojo.
Hij vertelt verder dat er wel 23 verschillende soorten kerken (denominaties) in Bunia zijn en dat deze samen evangeliseren. Ieder apart zou het verspillen van tijd, geld en energie zijn. ‘The Church of Christ’ zijn wordt daarbij benadrukt. Men werkt samen om de christelijke presentie in de cultuur en maatschappij te borgen. De kerken proberen open-minded te zijn, er is geen onderlinge spanning, wél discussie en debat.
Ook uit praktisch oogpunt is samenwerking en het benadrukken van eenheid belangrijk. In de Afrikaanse context kiest men namelijk vooral voor een kerk die het meest dichtbij is. Regioparochies zoals wij die in de Oud-Katholieke Kerk kennen, waarbij je een lange(re) reis maakt voordat je bij de kerk bent, is niet aan de orde.
De Anglicaanse kerk in Congo zet niet alleen in op oecumene. Traumahealing is ook een speerpunt. In Congo worden veel mensen opgevangen die gevlucht zijn voor het geweld in andere regio’s en hierdoor getraumatiseerd zijn. Zij worden geholpen zich weer te ‘openen’. De pastores die worden opgeleid aan het Anglicaanse seminarie in Bunia leren tekenen te herkennen die op trauma wijzen en zij leren hoe zij de getraumatiseerde vluchtelingen kunnen helpen te identificeren wat hun lijden is; het trauma dient erkend en begrepen te worden. Bijbelteksten kunnen daarbij heel behulpzaam zijn. De pastores leren om via actieve stilte de vluchtelingen gelegenheid te geven om over hun opgelopen trauma te spreken. Dat kan op zich al helend voor ze zijn. De kerk wil de vluchtelingen laten merken dat zij bezorgd is om hun lijden, betrokken bij hen wil zijn.
Het gesprek met Kahwa Njojo ging uiteindelijk niet zozeer over hoe het christelijk geloof gecombineerd wordt met het geloof in natuurreligies maar wel over eenheid en stilte. Voor mij persoonlijk zijn die twee aspecten verbonden met mystiek. Een mystiek die zowel in het christelijke geloof als in de natuurreligies een belangrijke rol speelt!